Quran là gì? Khám phá kinh sách Hồi giáo và ảnh hưởng toàn cầu

Khám phá Quran là gì: Nền tảng của một nền văn minh

Thời gian đọc ước tính: 12 phút

Những điểm chính

• Kinh Quran là kinh sách tối cao và linh thiêng nhất của đạo Hồi, được coi là lời mặc khải từ Allah.

• Việc hiểu về Quran giúp mở ra cánh cửa hiểu biết về một nền văn minh vĩ đại với hơn 1.8 tỷ tín đồ.

• Kinh Quran có cấu trúc độc đáo với 114 chương (Surah) và các câu (Ayat), được chia thành giai đoạn Mecca và Medina.

• Nội dung bao gồm đơn thần luận, giáo luật, đạo đức, lịch sử các tiên tri và ngày phán xét.

• Quran có vai trò quan trọng trong đời sống Hồi giáo, là nguồn luật pháp, chuẩn mực sống, và ảnh hưởng đến văn hóa, giáo dục, nghệ thuật.

Chào bạn! Là Nuhaira, tôi luôn tin rằng sự hiểu biết sâu sắc về các nền văn hóa khác nhau là chìa khóa mở ra những cánh cửa mới và xóa bỏ những rào cản. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá một trong những kinh sách quan trọng và có ảnh hưởng bậc nhất thế giới: Kinh Quran. Chắc hẳn nhiều bạn đã từng tự hỏi “quran là gì” khi tìm hiểu về đạo Hồi, một trong những tôn giáo lớn nhất toàn cầu.

I. Khám phá Quran là gì: Nền tảng của một nền văn minh

Nhiều người khi tiếp cận Hồi giáo thường có chung thắc mắc: quran là gì? Đơn giản, kinh Quran là kinh sách tối cao và linh thiêng nhất của đạo Hồi, được tín đồ coi là lời mặc khải trực tiếp từ Allah (Thượng đế) truyền đạt cho Nhà tiên tri Muhammad thông qua thiên thần Gabriel. Những mặc khải này đã được tập hợp và ghi chép lại trong suốt 23 năm, bắt đầu từ năm 610 Công nguyên.

Việc tìm hiểu về kinh Quran không chỉ dừng lại ở khía cạnh tôn giáo, mà còn mở ra cánh cửa hiểu biết về một nền văn minh vĩ đại. Với hơn 1,8 tỷ tín đồ trên toàn thế giới, tầm quan trọng của Quran là vô cùng lớn lao. Nó không chỉ là nền tảng tinh thần cho đời sống của hàng tỷ người mà còn có ảnh hưởng sâu rộng đến văn hóa, hệ thống luật pháp (đặc biệt là luật Sharia), nghệ thuật, và tư duy của nhiều quốc gia. Việc nắm bắt những giá trị cốt lõi trong kinh sách Hồi giáo này góp phần quan trọng vào việc xây dựng đối thoại liên tôn, tăng cường sự tôn trọng đa văn hóa, và nhận diện những giá trị phổ quát về đạo đức và công lý mà con người khắp nơi đều hướng tới.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng đi sâu vào định nghĩa Quran, tìm hiểu về nguồn gốc, cấu trúc, nội dung, vai trò trong đời sống Hồi giáo, và những ảnh hưởng sâu rộng của kinh Coran trên thế giới. Chúng ta cũng sẽ so sánh nó với các kinh sách lớn khác và giải đáp một số thắc mắc thường gặp để có cái nhìn toàn diện nhất.

II. Định nghĩa và Nguồn gốc của Kinh Quran

Để hiểu rõ quran là gì, trước hết cần nắm vững định nghĩa và nguồn gốc của nó. Định nghĩa Quran là tập hợp các lời mặc khải thiêng liêng từ Allah, được truyền tải qua thiên thần Gabriel đến Nhà tiên tri Muhammad trong khoảng thời gian từ năm 610 đến năm 632 Công nguyên. Đây được xem là lời nói chính xác và không thể sai lệch của Thượng đế dành cho nhân loại.

Trong tiếng Ả Rập, từ “Quran” (hay Qur’an) có nghĩa là “sự xướng đọc” hay “tụng niệm”. Tên gọi này nhấn mạnh một đặc điểm quan trọng của kinh sách này: nó được truyền miệng, đọc thuộc lòng và truyền giảng công khai ngay từ ban đầu. Điều này cũng lý giải tại sao việc xướng tụng Quran là một nghệ thuật và nghi lễ thiêng liêng trong Hồi giáo, giữ gìn sự nguyên bản của kinh qua nhiều thế kỷ.

Về nguồn gốc Quran và lịch sử hình thành, Nhà tiên tri Muhammad bắt đầu nhận những mặc khải đầu tiên khi ông 40 tuổi tại hang Hira, gần Mecca, vào năm 610 CN. Quá trình mặc khải tiếp diễn cho đến khi ông qua đời vào năm 632 CN. Ban đầu, các mặc khải được truyền khẩu và ghi nhớ bởi các tín đồ. Sau đó, những người bạn thân thiết và môn đệ của Muhammad đã ghi chép lại trên nhiều vật liệu khác nhau như xương, đá phiến, lá cọ, và da. Mãi sau khi Nhà tiên tri Muhammad qua đời, dưới thời các vị Caliph đầu tiên, đặc biệt là Caliph Abu Bakr và Caliph Uthman, các bản ghi chép rời rạc này mới được tập hợp, hệ thống hóa và chuẩn hóa thành một bộ kinh hoàn chỉnh như ngày nay, quá trình này đảm bảo tính thống nhất và chính xác của kinh Coran cho các thế hệ sau.

Người nhận và truyền đạt kinh Qur’an là Muhammad – vị Nhà tiên tri cuối cùng trong lịch sử Hồi giáo, được thiên thần Gabriel hướng dẫn trực tiếp. Muhammad không tự sáng tác kinh này mà chỉ là một kênh truyền tải lời mặc khải của Thượng đế.

III. Cấu trúc, Nội dung và Chủ đề của Quran

Kinh Quran được cấu trúc một cách độc đáo, không theo trình tự thời gian hay chủ đề mà được sắp xếp từ các chương dài nhất đến ngắn nhất. Tổng cộng, kinh Quran có 114 chương, còn gọi là Surah. Mỗi chương lại được chia thành các câu, gọi là Ayat. Mặc dù số lượng Ayat có thể dao động nhẹ tùy thuộc vào từng bản chép hoặc cách đánh số, nhưng con số phổ biến nhất được ghi nhận là 6.236 câu.

Cấu trúc của kinh Quran còn được phân chia thành hai giai đoạn mặc khải chính:

• Giai đoạn Mecca: Các chương được mặc khải khi Nhà tiên tri Muhammad còn ở Mecca. Các Surah này thường ngắn gọn, tập trung vào việc củng cố lòng tin vào đơn thần luận (thờ Allah duy nhất), đạo đức cá nhân, và các câu chuyện về các nhà tiên tri trước đây.

• Giai đoạn Medina: Các chương được mặc khải sau khi Muhammad di cư đến Medina. Những Surah này thường dài hơn, chi tiết hơn về giáo luật, các quy định xã hội, và hướng dẫn cho việc xây dựng một cộng đồng Hồi giáo vững mạnh. Sự phân kỳ này phản ánh bối cảnh lịch sử và xã hội khác nhau của cộng đồng Hồi giáo sơ khai.

Chủ đề Quran bao trùm một phạm vi rộng lớn, hướng dẫn toàn bộ đời sống của tín đồ. Các chủ đề lớn có thể kể đến bao gồm:

• Đơn thần luận (Tawhid): Khẳng định tuyệt đối chỉ có một Thượng đế duy nhất là Allah, không có vị thần nào khác xứng đáng được tôn thờ.

• Giáo luật và chuẩn mực đạo đức: Quy định về các nghĩa vụ tôn giáo (cầu nguyện, ăn chay, bố thí, hành hương), hôn nhân, tài chính, thừa kế, và các quy tắc ứng xử xã hội.

• Mô tả các nhiệm vụ của các nhà tiên tri: Kể lại câu chuyện của các nhà tiên tri từ Adam đến Muhammad, nhấn mạnh thông điệp chung của họ về việc thờ phượng Thượng đế.

• Câu chuyện lịch sử: Những câu chuyện mang tính răn dạy từ các dân tộc và nền văn minh trước đây.

• Ngày tận thế và sự phán xét: Mô tả về sự sống sau cái chết, ngày phán xét cuối cùng, thiên đàng và địa ngục.

Ngôn ngữ nguyên bản của kinh Quran là tiếng Ả Rập, và đây là ngôn ngữ được ưu tiên sử dụng trong các nghi lễ tôn giáo. Tuy nhiên, để tiếp cận rộng rãi hơn, kinh Quran đã được dịch ra hàng trăm ngôn ngữ khác nhau trên toàn thế giới, bao gồm tiếng Anh, Pháp, Urdu, và Ba Tư. Mặc dù các bản dịch rất hữu ích cho việc nghiên cứu và hiểu nghĩa, nhưng người Hồi giáo tin rằng chỉ bản gốc tiếng Ả Rập mới truyền tải được trọn vẹn sự thiêng liêng và ý nghĩa sâu sắc của lời mặc khải.

IV. Vai trò và Ý nghĩa của Quran đối với Đời sống Hồi giáo

Đối với người Hồi giáo, kinh Quran không chỉ là một cuốn sách thông thường mà còn là “kim chỉ nam” định hướng toàn bộ đời sống tín ngưỡng, đạo đức và xã hội của họ. Vai trò của Quran thể hiện ở nhiều khía cạnh:

• Nguồn gốc luật pháp và chuẩn mực sống: Kinh Quran cung cấp các hướng dẫn chi tiết về mọi khía cạnh của cuộc sống, từ những nghĩa vụ tôn giáo cơ bản như cầu nguyện, ăn chay Ramadan, và bố thí, cho đến các quy tắc phức tạp hơn về hôn nhân, kinh tế, tài chính, và các mối quan hệ xã hội. Trên thực tế, kinh sách Hồi giáo này là nền tảng của luật pháp Sharia, một hệ thống pháp lý và đạo đức được nhiều quốc gia Hồi giáo xây dựng và áp dụng. Luật Sharia điều chỉnh nhiều khía cạnh của đời sống công cộng và riêng tư, từ nghi lễ thờ cúng đến luật hình sự, tài chính và hôn nhân.

• Ảnh hưởng sâu rộng đến văn hóa, giáo dục và nghệ thuật: Những lời mặc khải trong kinh Quran đã truyền cảm hứng cho vô số tác phẩm thơ ca, kiến trúc (như các nhà thờ Hồi giáo và cung điện), nghệ thuật thư pháp (nghệ thuật viết chữ Ả Rập) và giáo dục. Việc học thuộc lòng và nghiên cứu kinh Quran là một phần cốt lõi của hệ thống giáo dục Hồi giáo, định hình tư duy và quan điểm của hàng triệu người.

• Cơ sở cho lễ nghi và phong tục: Toàn bộ các nghi lễ tôn giáo quan trọng trong Hồi giáo đều tuân theo chỉ dẫn từ kinh Quran. Từ việc thực hiện năm lời giáo huấn (Shahada, Salat, Zakat, Sawm, Hajj) cho đến các nghi thức đời thường như lễ cưới hỏi, tang lễ, hay cách ăn uống, vệ sinh cá nhân, tất cả đều được quy định chặt chẽ dựa trên những lời mặc khải thiêng liêng này.

  

Ý nghĩa Quran không chỉ giới hạn ở việc tuân thủ các điều răn mà còn nằm ở sự kết nối tinh thần sâu sắc mà nó mang lại cho tín đồ với Thượng đế, mang đến sự bình an, định hướng và mục đích sống.

V. Tầm ảnh hưởng của Quran trên thế giới

Không chỉ giới hạn trong cộng đồng Hồi giáo, tầm ảnh hưởng Quran còn lan tỏa rộng khắp, khiến nó trở thành một trong bốn kinh sách lớn nhất của các tôn giáo khởi nguồn từ Abraham (cùng với Torah và Kinh Thánh Cựu Ước – Tân Ước).

Quran và thế giới bên ngoài cộng đồng Hồi giáo cũng có những kết nối đáng ngạc nhiên. Kinh sách này đã tác động mạnh mẽ đến các lĩnh vực học thuật, triết học, và nghệ thuật ở cả phương Đông và phương Tây. Những khái niệm triết học, toán học, thiên văn học được đề cập trong Quran đã góp phần thúc đẩy sự phát triển khoa học trong thời kỳ hoàng kim của Hồi giáo, sau đó ảnh hưởng đến Phục hưng châu Âu.

Ngoài ra, nghiên cứu Quran cũng là một chủ đề quan trọng trong các diễn đàn đối thoại liên tôn và các nghiên cứu về hòa bình, nhân quyền. Các học giả toàn cầu quan tâm đến những tranh luận và phân tích về các vấn đề như chuyển ngữ kinh Quran, vai trò của nó trong hệ thống luật pháp hiện đại, các phương pháp bình giải kinh (tafsir), và tính ứng dụng của các lời mặc khải trong bối cảnh xã hội ngày nay. Những cuộc đối thoại này giúp nâng cao sự hiểu biết lẫn nhau và giảm bớt những hiểu lầm về Hồi giáo.

VI. So sánh Quran với các Sách Tôn giáo Lớn khác (Kinh Thánh, Torah)

Dù có những điểm chung đáng kể, kinh Quran vẫn có những điểm đặc trưng so với các kinh sách lớn khác như Kinh Thánh (Bible) của Kitô giáo và Torah của Do Thái giáo. Việc so sánh này giúp chúng ta có cái nhìn khách quan và sâu sắc hơn về từng nền tảng tôn giáo.

Dưới đây là bảng tóm tắt một số tiêu chí so sánh:

Tiêu chí	Quran	Kinh Thánh (Bible)	Torah
Xuất xứ	Ả Rập, thế kỷ 7 CN, qua Nhà tiên tri Muhammad	Trung Đông, nhiều tác giả, hàng ngàn năm	Do Thái, khoảng thế kỷ 13 TCN, qua Moses
Ngôn ngữ gốc	Tiếng Ả Rập	Tiếng Do Thái, Hy Lạp cổ, Aram	Tiếng Do Thái
Chủ đề chính	Đơn thần luận, giáo luật, đạo đức, xã hội, lịch sử các tiên tri, ngày tận thế	Đơn thần luận, lịch sử dân tộc, luân lý, cứu rỗi, giao ước	Luật pháp, lịch sử dân tộc Do Thái, giao ước với Chúa
Hình thức mặc khải	Qua thiên thần Gabriel đến Muhammad	Qua nhiều sứ giả, nhà tiên tri, tông đồ	Trực tiếp từ Thượng đế đến Moses
Lịch sử/Hợp nhất	Chuẩn hóa sớm (thế kỷ 7), được bảo tồn nguyên vẹn	Quá trình biên soạn và hợp nhất kéo dài, qua nhiều thời kỳ và phiên bản	Thu thập và chuẩn hóa trong thời cổ đại

Điểm tương đồng:

• Nguồn gốc Abraham: Cả ba kinh sách đều thuộc về các tôn giáo Abraham, chia sẻ niềm tin vào một Thượng đế duy nhất và có chung nhiều vị tiên tri như Adam, Nuh (Noah), Ibrahim (Abraham), Musa (Moses), Isa (Jesus).

• Đơn thần luận: Tất cả đều khẳng định sự tồn tại của một Thượng đế duy nhất, toàn năng và là Đấng Tạo Hóa.

Điểm khác biệt:

• Mục tiêu mặc khải: Quran được coi là lời mặc khải cuối cùng, hoàn thiện và không bị biến đổi, nhằm mục đích khôi phục thông điệp nguyên thủy của Thượng đế. Kinh Thánh bao gồm các câu chuyện về giao ước của Thượng đế với loài người, còn Torah tập trung vào luật pháp và lịch sử của dân tộc Do Thái.

• Bối cảnh lịch sử và hình thức truyền đạt: Kinh Quran được mặc khải trong một khoảng thời gian ngắn (23 năm) cho một người duy nhất là Muhammad, sau đó được ghi chép và chuẩn hóa rất nhanh chóng. Kinh Thánh và Torah trải qua quá trình hình thành và ghi chép kéo dài hơn, với sự tham gia của nhiều người trong các bối cảnh lịch sử khác nhau.

VII. Những Thắc mắc Thường Gặp về “Quran là gì” và Hướng dẫn Tìm hiểu

Khi bắt đầu tìm hiểu về kinh sách Hồi giáo, không ít người có những câu hỏi tương tự nhau. Nuhaira tin rằng việc giải đáp các thắc mắc này là bước đầu quan trọng để có cái nhìn đúng đắn về kinh Quran.

1. Quran có thể đọc bằng những ngôn ngữ nào?

Bản gốc của kinh Quran là tiếng Ả Rập. Tuy nhiên, để đáp ứng nhu cầu của hàng tỷ tín đồ và những người quan tâm trên khắp thế giới, kinh Coran đã được dịch ra hàng trăm thứ tiếng khác nhau, phổ biến nhất là tiếng Anh, Pháp, Urdu, và Ba Tư. Mặc dù vậy, trong các nghi lễ tôn giáo, bản gốc tiếng Ả Rập luôn được ưu tiên và coi là linh thiêng nhất.

2. Tại sao người Hồi giáo học thuộc lòng Quran?

Việc học thuộc lòng kinh Quran (gọi là Hifz) là một truyền thống lâu đời và được coi là công đức lớn trong Hồi giáo. Điều này không chỉ giúp giữ gìn bản kinh chuẩn xác qua các thế hệ mà còn là một hành động sùng đạo, giúp tín đồ kết nối sâu sắc hơn với lời của Thượng đế. Những người học thuộc lòng toàn bộ kinh Qur’an được gọi là “Hafiz” hoặc “Hafizah” (đối với nữ).

3. Khác biệt giữa Hadith và Quran là gì?

Đây là một câu hỏi rất phổ biến. Quran là lời mặc khải trực tiếp từ Allah, được coi là Lời Chúa không sai sót. Trong khi đó, Hadith là những lời nói, hành động, sự chấp thuận hoặc mô tả của Nhà tiên tri Muhammad được các bạn đồng hành của ông ghi chép lại. Hadith đóng vai trò quan trọng trong việc giải thích và làm rõ các điều luật trong Quran, cũng như cung cấp các hướng dẫn cụ thể cho đời sống Hồi giáo, nhưng không có địa vị thiêng liêng như Quran.

4. Làm sao để tiếp cận, đọc và tìm hiểu nội dung Quran một cách đúng đắn?

Để tìm hiểu Quran một cách chính xác, bạn nên:

• Tìm đọc bản dịch uy tín: Bắt đầu với một bản dịch dễ hiểu bằng ngôn ngữ của bạn.

• Tham khảo các Tafsir (bình chú kinh): Đây là những tác phẩm giải thích, làm rõ ý nghĩa các câu kinh Quran dựa trên kiến thức Hồi giáo truyền thống và hiện đại. Một số Tafsir uy tín được chấp nhận rộng rãi như Tafsir Ibn Kathir, Tafsir Al-Jalalayn.

• Tham vấn các học giả Hồi giáo: Nếu có điều kiện, hãy tìm kiếm sự hướng dẫn từ các học giả có uy tín. Các tổ chức như Đại học Al-Azhar ở Ai Cập hay các hội đồng học giả Hồi giáo lớn là những nguồn tham khảo đáng tin cậy.

• Kết hợp cả bản gốc tiếng Ả Rập (nếu có thể): Đối với những ai muốn đi sâu hơn, việc học tiếng Ả Rập để đọc Quran nguyên bản sẽ mang lại những trải nghiệm và hiểu biết sâu sắc hơn.

5. Có bản dịch chính thống không?

Mặc dù có rất nhiều bản dịch Quran bằng các ngôn ngữ khác nhau, nhưng không có bản dịch nào được coi là “chính thống” theo nghĩa là nó có giá trị ngang với bản gốc tiếng Ả Rập. Mỗi bản dịch đều là sự diễn giải và có thể có những khác biệt nhỏ trong cách truyền tải ý nghĩa. Vì vậy, việc tham khảo nhiều bản dịch và đọc kèm Tafsir là cách tốt nhất để nắm bắt đầy đủ nội dung.

VIII. Kết luận: Hiểu biết về Quran để Xây dựng Đối thoại Toàn cầu

Qua những chia sẻ trên, Nuhaira hy vọng bạn đã có cái nhìn rõ ràng hơn về câu hỏi “quran là gì“. Kinh Quran không chỉ đơn thuần là kinh sách tối cao của Hồi giáo, mà còn là ngọn nguồn kết nối tinh thần, luật pháp, văn hóa và đạo đức cho hàng tỷ người trên toàn cầu. Ý nghĩa Quran vượt xa giới hạn tôn giáo, ảnh hưởng sâu rộng tới các nền văn minh nhân loại, từ kiến trúc, văn học, khoa học cho đến các hệ thống xã hội.

Trong bối cảnh thế giới ngày càng kết nối, tầm quan trọng của Quran trong việc thúc đẩy sự hiểu biết liên văn hóa là không thể phủ nhận. Việc nghiên cứu và tìm hiểu kinh Quran một cách chân thực không chỉ giúp chúng ta thấu hiểu hơn về cộng đồng Hồi giáo mà còn làm giàu thêm tri thức về sự đa dạng của văn minh nhân loại. Nó góp phần xây dựng những cây cầu đối thoại, xóa bỏ định kiến và hướng tới một tầm nhìn toàn cầu về hòa bình và tôn trọng lẫn nhau. Theo Wikipedia về Hồi giáo, sự lan tỏa và ảnh hưởng của tôn giáo này trên thế giới là minh chứng cho sức mạnh của nó.

Nếu bạn muốn đào sâu hơn, Nuhaira khuyến khích bạn tiếp tục tra cứu các nguồn học thuật uy tín, đọc các bản dịch đáng tin cậy cùng với các tác phẩm bình chú (tafsir). Hãy tìm kiếm hướng dẫn từ các trung tâm nghiên cứu Hồi giáo lớn, ví dụ như Đại học Al-Azhar ở Ai Cập, để đảm bảo bạn tiếp cận được kiến thức chính xác và toàn diện nhất về kinh Quran. Sự tò mò và lòng cởi mở sẽ là hành trang tuyệt vời nhất trên hành trình khám phá văn hóa và tín ngưỡng này.

Xem thêm:

Du lịch Ả Rập tự túc: Hướng Dẫn Chi Tiết A-Z

Du lịch Eritrea: Khám phá Di sản, Kiến trúc, Văn hóa

Du lịch Syria: Khám phá Di sản Cổ Đại Lịch Sử Văn Hóa